એક અંધકારમય પડછાયો જે વિશ્વમાં એવી જગ્યા સાથે જોડાય ગયો છે કે જ્યાં આપણે સૌ સોશિયલ મીડિયા અને ઇન્ટરનેટથી જોડાયેલા છીએ, ત્યાં એક નાની ભૂલ પણ ગંભીર પરિણામ લાવી શકે છે. અંગત ફોટા કે વિડીયોનું ભૂલથી કે દૂભાવનાપૂર્વક વાયરલ થવું એ માત્ર પ્રાઇવસીનો ભંગ નથી, પરંતુ તે વ્યક્તિના માનસિક સ્વાસ્થ્ય, સામાજિક પ્રતિષ્ઠા અને ભવિષ્ય પર પણ ગંભીર અસર કરે છે. ખાસ કરીને ભારતીય સમાજમાં, જ્યાં આબરૂ અને સામાજિક સ્વીકૃતિનું ખૂબ મહત્વ છે, આવી ઘટનાઓ પીડિત અને તેના પરિવાર માટે અત્યંત પીડાદાયક બની શકે છે.

જો તમે કે તમારો કોઈ પરિચિત આ પરિસ્થિતિનો સામનો કરી રહ્યા હો, તો ગભરાશો નહીં. આ લેખમાં, અમે તમને વૈજ્ઞાનિક અને કાયદાકીય રીતે એવા ઉપાયો જણાવીશું જેના દ્વારા તમે ઇન્ટરનેટ પરથી આવા વાંધાજનક કન્ટેન્ટને દૂર કરી શકો છો.

જે ક્ષણે તમને ખબર પડે કે તમારું અંગત કન્ટેન્ટ વાયરલ થયું છે, તરત જ આ પગલાં લો:

• સૌથી પેલા શાંત રહો અને પુરાવા એકત્ર કરો: તમારે ગભરાટમાં કોઈપણ  પગલા ભરવાને બદલે શાંતિથી કામ લેવાનું છે. જે જગ્યાએ વેબસાઇટ, સોશિયલ મીડિયા પ્રોફાઇલ, ચેટ ગ્રુપ તમારો ફોટો કે વીડિયો દેખાય છે, તેની લિંક URL કોપી કરો અને સ્ક્રીનશોટ લઈ લો. આ પુરાવા ફરિયાદ કરવામાં ખૂબ જ મદદરૂપ થશે.

• કોઈ વિશ્વાસુ વ્યક્તિ સાથે વાત કરો: આ સમયે એકલા રહેવાને બદલે કોઈ મિત્ર, પરિવારજન કે જેના પર તમને વિશ્વાસ હોય તેની સાથે વાત કરો. માનસિક આધાર ખૂબ જ જરૂરી છે.

મુખ્ય સાધનો તમારા રક્ષા કવચ : તમારા ડિજિટલ યોદ્ધા

તમારી લડાઈમાં મદદ કરવા માટે બે ખૂબ જ શક્તિશાળી અને આંતરરાષ્ટ્રીય સ્તરે માન્યતા પ્રાપ્ત પ્લેટફોર્મ છે: StopNCII.org અને TakeItDown.ncmec.org. આવો સમજીએ 

1. StopNCII.org: કન્ટેન્ટને ફેલાતું અટકાવવા માટેનું અમોઘ શસ્ત્ર StopNCII.org (Stop Non-Consensual Intimate Imagery) એ એક ક્રાંતિકારી પહેલ છે જે તમારી અંગત તસવીરોને ઓનલાઇન ફેલાતી અટકાવે છે.

◦ સમજીએ તે કેવી રીતે કામ કરે છે? આ વેબસાઇટ હેશિંગ Hashing નામની ટેક્નોલોજીનો ઉપયોગ કરે છે. જ્યારે તમે તમારો વાંધાજનક ફોટો કે વીડિયો આ સાઇટ પર અપલોડ કરો છો, ત્યારે તે તમારા ડિવાઇસમાંથી બહાર જતો નથી. તમારું ડિવાઇસ જ તે ફોટા/વીડિયોનો એક અજોડ ડિજિટલ ફિંગરપ્રિન્ટ જેને 'હેશ' કહેવાય છે તે બનાવે છે. આ હેશ કોડને StopNCII.org ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, ટિકટોક જેવી પાર્ટનર કંપનીઓને મોકલી આપે છે.

◦ તેનો ફાયદો શું છે? જો કોઈ અન્ય વ્યક્તિ તમારા એ જ ફોટા કે વીડિયોને આ પ્લેટફોર્મ પર અપલોડ કરવાનો પ્રયત્ન કરશે, તો તે કંપનીનો સિસ્ટમ તરત જ હેશ કોડ મેચ કરીને તેને ઓળખી લેશે અને અપલોડ થતા પહેલાં જ બ્લોક કરી દેશે. આ રીતે, તમારું કન્ટેન્ટ નવેસરથી વાયરલ થતું અટકી જાય છે.

◦ ખાસિયત:

▪ તમારો અસલી ફોટો કે વીડિયો ક્યારેય તમારા ડિવાઇસમાંથી બહાર જતો નથી.

▪ આ પ્રક્રિયા સંપૂર્ણપણે સુરક્ષિત અને ગોપનીય છે. એટલે ખાસ તેમ ગભરવા જેવુ જરાય નથી.

▪ આ એક મફત સેવા છે.

2. Take It Down (NCMEC): સગીરો (18 વર્ષથી ઓછી ઉંમરના) માટે વિશેષ સુરક્ષા TakeItDown.ncmec.org એ અમેરિકાની 'નેશનલ સેન્ટર ફોર મિસિંગ એન્ડ એક્સપ્લોઇટેડ ચિલ્ડ્રન' (NCMEC) દ્વારા સંચાલિત એક મફત સેવા છે. જો પીડિતની ઉંમર 18 વર્ષથી ઓછી હોય તો આ પ્લેટફોર્મ ખૂબ જ ઉપયોગી છે.

◦ સમજીએ તે કેવી રીતે મદદ કરે છે? આ પ્લેટફોર્મ પણ StopNCII ની જેમ જ હેશિંગ ટેક્નોલોજીનો ઉપયોગ કરીને કન્ટેન્ટને ફેલાતું અટકાવે છે. આ ઉપરાંત, તે ઓનલાઇન પ્લેટફોર્મ પરથી હાલમાં હાજર કન્ટેન્ટને દૂર કરવા માટે પણ સીધી રીતે મદદ કરે છે. જો કોઈ સગીર વયની વ્યક્તિના ફોટા કે વીડિયો તેની જાણ બહાર લેવામાં આવ્યા હોય કે શેર કરવામાં આવ્યા હોય, તો આ પ્લેટફોર્મ કાયદાકીય રીતે તેને દૂર કરાવવામાં સક્રિય ભૂમિકા ભજવે છે.

◦ ખાસિયત:

▪ ખાસ કરીને આ સગીરોની સુરક્ષા માટે બનાવવામાં આવ્યું છે.

▪ કન્ટેન્ટને દૂર કરવાની સાથે-સાથે ભવિષ્યમાં ફેલાતું પણ અટકાવે છે.

▪ પીડિતની ઓળખ સંપૂર્ણપણે ગુપ્ત રાખવામાં આવે છે.

સાથે સાથે જો કોઈ ભારતમાં કાનૂની પગલાં લેવા હોય અને ફરિયાદ પ્રક્રિયા કરવી હોય તો શું કરવું!! 

ઉપર જણાવેલા સાધનોનો ઉપયોગ કરવાની સાથે-સાથે ભારતીય કાયદા હેઠળ ફરિયાદ નોંધાવવી પણ અત્યંત જરૂરી છે.

1. નેશનલ સાયબર ક્રાઇમ રિપોર્ટિંગ પોર્ટલ:

◦ સરકારની સત્તાવાર વેબસાઇટ https://cybercrime.gov.in પર જાઓ.

◦ 'File a Complaint' પર ક્લિક કરો અને મહિલાઓ/બાળકો સંબંધિત ગુનાઓ માટે 'Report Anonymously' (ઓળખ છુપાવીને ફરિયાદ) નો વિકલ્પ પણ પસંદ કરી શકો છો.

◦ તમારી પાસે જે પણ પુરાવા (સ્ક્રીનશોટ, લિંક્સ) છે તે અપલોડ કરો અને વિગતવાર ફરિયાદ નોંધાવો.

2. સાયબર ક્રાઇમ હેલ્પલાઇન નંબર:

◦ તમે તાત્કાલિક મદદ માટે રાષ્ટ્રીય હેલ્પલાઇન નંબર 1930 પર ફોન કરી શકો છો.

3. સ્થાનિક પોલીસ સ્ટેશન:

◦ તમે નજીકના પોલીસ સ્ટેશનમાં જઈને પણ માહિતી ટેકનોલોજી અધિનિયમ, 2000 (Information Technology Act, 2000) ની વિવિધ કલમો હેઠળ ફરિયાદ નોંધાવી શકો છો.

4. સોશિયલ મીડિયા અને ગૂગલમાંથી કન્ટેન્ટ કેવી રીતે દૂર કરાવવું?

◦ સોશિયલ મીડિયા: ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, ટ્વિટર જેવા દરેક પ્લેટફોર્મ પર 'Report' નો વિકલ્પ હોય છે. વાંધાજનક પોસ્ટ, પ્રોફાઇલ કે ફોટાને 'Nudity or Sexual Activity', 'Harassment' અથવા 'Privacy Violation' જેવી કેટેગરીમાં રિપોર્ટ કરો.

◦ ગૂગલ સર્ચ: જો તમારો ફોટો ગૂગલ સર્ચમાં દેખાઈ રહ્યો હોય, તો તમે 'Google's Remove Outdated Content' ટૂલનો ઉપયોગ કરીને તેને દૂર કરવા માટે વિનંતી કરી શકો છો.

સમસ્યા સામે રક્ષણ માટેના કાયદા અને જોગવાઈઓ

ભારતમાં ડિજિટલ ગોપનીયતા અને ઓનલાઈન સામગ્રીના નિયમન માટે નીચેના કાયદાઓ અને નિયમો મુખ્ય ભૂમિકા ભજવે છે:

1. માહિતી ટેકનોલોજી અધિનિયમ, 2000 (The Information Technology Act, 2000) આ અધિનિયમ ભારતમાં ઇલેક્ટ્રોનિક વ્યવહારો અને સાયબર ગુનાઓ સાથે સંબંધિત કાનૂની માળખું પ્રદાન કરે છે. આ કાયદા હેઠળ ઘણી મહત્વપૂર્ણ કલમો છે જે વાયરલ કન્ટેન્ટના કેસોમાં લાગુ પડે છે:

◦ કલમ 66E: ગોપનીયતાના ઉલ્લંઘન માટે દંડ (Punishment for violation of privacy) કોઈપણ વ્યક્તિની ખાનગી જગ્યાની છબી તેની સંમતિ વિના ઇરાદાપૂર્વક અથવા જાણીજોઈને કેપ્ચર, પ્રકાશિત અથવા પ્રસારિત કરવા બદલ દંડની જોગવાઈ છે. આમાં ત્રણ વર્ષ સુધીની કેદ અથવા બે લાખ રૂપિયા સુધીનો દંડ અથવા બંનેનો સમાવેશ થાય છે. 'ખાનગી જગ્યા'માં નગ્ન અથવા અન્ડરગારમેન્ટમાં જનનાંગો, નિતંબ અથવા સ્ત્રી સ્તનનો સમાવેશ થાય છે.

◦ કલમ 67: અશ્લીલ સામગ્રી પ્રકાશિત કરવા અથવા પ્રસારિત કરવા માટે દંડ (Punishment for publishing or transmitting obscene material in electronic form) જે કોઈ ઇલેક્ટ્રોનિક સ્વરૂપમાં એવી સામગ્રી પ્રકાશિત અથવા પ્રસારિત કરે જે વાસનાયુક્ત હોય અથવા કામાતુર રુચિને આકર્ષિત કરતી હોય, તેને પ્રથમ દોષિત ઠરવા પર ત્રણ વર્ષ સુધીની કેદ અને પાંચ લાખ રૂપિયા સુધીનો દંડ, અને ત્યારબાદના દોષિત ઠરવા પર પાંચ વર્ષ સુધીની કેદ અને દસ લાખ રૂપિયા સુધીનો દંડ થઈ શકે છે.

◦ કલમ 67A: જાતીય સ્પષ્ટ કૃતિઓ અથવા આચરણ ધરાવતી સામગ્રી પ્રકાશિત કરવા અથવા પ્રસારિત કરવા માટે દંડ (Punishment for publishing or transmitting of material containing sexually explicit act, etc., in electronic form) જે કોઈ ઇલેક્ટ્રોનિક સ્વરૂપમાં જાતીય સ્પષ્ટ કૃતિઓ અથવા આચરણ ધરાવતી સામગ્રી પ્રકાશિત અથવા પ્રસારિત કરે છે, તેને પ્રથમ દોષિત ઠરવા પર પાંચ વર્ષ સુધીની કેદ અને દસ લાખ રૂપિયા સુધીનો દંડ, અને ત્યારબાદના દોષિત ઠરવા પર સાત વર્ષ સુધીની કેદ અને દસ લાખ રૂપિયા સુધીનો દંડ થઈ શકે છે.

◦ કલમ 67B: જાતીય સ્પષ્ટ કૃતિઓમાં બાળકોને દર્શાવતી સામગ્રી પ્રકાશિત કરવા અથવા પ્રસારિત કરવા માટે દંડ (Punishment for publishing or transmitting of material depicting children in sexually explicit act, etc., in electronic form) આ કલમ બાળકોને જાતીય સ્પષ્ટ કૃતિઓ અથવા આચરણમાં દર્શાવતી સામગ્રીના પ્રકાશન, સંગ્રહ, વિતરણ, અથવા જાહેરાત પર સખત પ્રતિબંધ મૂકે છે. પ્રથમ ગુના માટે પાંચ વર્ષ સુધીની કેદ અને દસ લાખ રૂપિયા સુધીનો દંડ, અને ત્યારબાદના ગુના માટે સાત વર્ષ સુધીની કેદ અને દસ લાખ રૂપિયા સુધીનો દંડ થઈ શકે છે. 'બાળકો' એટલે 18 વર્ષથી ઓછી ઉંમરની વ્યક્તિ.

◦ કલમ 79: મધ્યસ્થીઓની જવાબદારીમાંથી મુક્તિ (Exemption from liability of intermediary in certain cases) આ કલમ મધ્યસ્થીઓને (જેમ કે સોશિયલ મીડિયા પ્લેટફોર્મ, ઇન્ટરનેટ સેવા પ્રદાતાઓ) તૃતીય પક્ષની માહિતી માટે જવાબદારીમાંથી મુક્તિ આપે છે, જો તેઓ અમુક શરતોનું પાલન કરે. જો મધ્યસ્થીને ગેરકાયદેસર પ્રવૃત્તિઓ માટે ઉપયોગમાં લેવાતી માહિતી વિશે વાસ્તવિક જાણકારી (actual knowledge) પ્રાપ્ત થાય, તો તેમણે તે માહિતીને તાત્કાલિક દૂર કરવી અથવા તેની ઍક્સેસને અક્ષમ કરવી આવશ્યક છે, અન્યથા તેઓ જવાબદાર ગણી શકાય.

◦ કલમ 69A: કોઈપણ કમ્પ્યુટર સંસાધન દ્વારા કોઈપણ માહિતીને સાર્વજનિક ઍક્સેસ માટે અવરોધિત કરવાની દિશાનિર્દેશો જારી કરવાની સત્તા (Power to issue directions for blocking for public access of any information through any computer resource) કેન્દ્ર સરકાર અથવા તેના દ્વારા અધિકૃત અધિકારી ભારતની સાર્વભૌમત્વ અને અખંડિતતા, રાજ્યની સુરક્ષા, વિદેશી રાજ્યો સાથે મૈત્રીપૂર્ણ સંબંધો, જાહેર વ્યવસ્થા અથવા ગુનાની ઉશ્કેરણી અટકાવવાના હિતમાં કોઈપણ કમ્પ્યુટર સંસાધન પર હોસ્ટ કરેલી માહિતીને સાર્વજનિક ઍક્સેસ માટે અવરોધિત કરવાનો નિર્દેશ આપી શકે છે.

2. માહિતી ટેકનોલોજી (મધ્યસ્થી દિશાનિર્દેશો અને ડિજિટલ મીડિયા આચારસંહિતા) નિયમો, 2021 (Information Technology (Intermediary Guidelines and Digital Media Ethics Code) Rules, 2021) આ નિયમો IT અધિનિયમ, 2000 હેઠળ બનાવવામાં આવ્યા છે અને ડિજિટલ પ્લેટફોર્મ્સ અને મીડિયા માટે વિગતવાર માર્ગદર્શિકા પ્રદાન કરે છે.

◦ નિયમ 3: મધ્યસ્થીઓ દ્વારા યોગ્ય કાળજી (Due diligence by an intermediary) મધ્યસ્થીઓએ તેમની વેબસાઇટ, મોબાઇલ એપ્લિકેશન પર નિયમો, ગોપનીયતા નીતિ અને વપરાશકર્તા કરાર પ્રકાશિત કરવાના રહેશે. તેમને વપરાશકર્તાઓને એવી કોઈપણ માહિતી હોસ્ટ કરવા, પ્રદર્શિત કરવા, અપલોડ કરવા અથવા શેર કરવાથી રોકવા માટે વાજબી પ્રયત્નો કરવા પડશે જે અશ્લીલ, પોર્નોગ્રાફિક, બાળ-યૌન શોષણ સંબંધિત, અન્યની ગોપનીયતાનું ઉલ્લંઘન કરતી, બાળક માટે હાનિકારક હોય અથવા વર્તમાન કાયદાઓનું ઉલ્લંઘન કરતી હોય. કોર્ટના આદેશ અથવા સરકારની સૂચના પર ગેરકાયદેસર માહિતીને 36 કલાકની અંદર દૂર કરવી અથવા તેની ઍક્સેસ અક્ષમ કરવી પડશે.

◦ નિયમ 3(2): ફરિયાદ નિવારણ પદ્ધતિ (Grievance redressal mechanism) મધ્યસ્થીઓએ તેમની વેબસાઇટ પર ફરિયાદ અધિકારીનું નામ અને સંપર્ક વિગતો સ્પષ્ટપણે પ્રકાશિત કરવી પડશે. ફરિયાદ અધિકારીએ 24 કલાકની અંદર ફરિયાદ સ્વીકારવી અને 15 દિવસની અંદર તેનું નિરાકરણ લાવવું પડશે. ખાસ કરીને ખાનગી જગ્યા, નગ્નતા, જાતીય કૃતિઓ અથવા છબીઓની નકલ કરવા સંબંધિત ફરિયાદો પર 72 કલાકની અંદર કાર્યવાહી કરવી પડશે.

◦ નિયમ 3A: ફરિયાદ અપીલ સમિતિ (Grievance Appellate Committee) મધ્યસ્થીના ફરિયાદ અધિકારીના નિર્ણયથી અસંતુષ્ટ વ્યક્તિ અથવા જેની ફરિયાદ 15 દિવસમાં ઉકેલાઈ નથી, તે 30 દિવસની અંદર ફરિયાદ અપીલ સમિતિને અપીલ કરી શકે છે. આ સમિતિએ 30 દિવસમાં અપીલનો નિકાલ કરવાનો પ્રયાસ કરવો પડશે.

◦ નિયમ 4: નોંધપાત્ર સોશિયલ મીડિયા મધ્યસ્થીઓ માટે વધારાની યોગ્ય કાળજી (Additional due diligence for significant social media intermediary) મોટા સોશિયલ મીડિયા પ્લેટફોર્મ્સે ચીફ કમ્પ્લાયન્સ ઓફિસર, નોડલ સંપર્ક વ્યક્તિ અને રેસિડેન્ટ ફરિયાદ અધિકારીની નિમણૂક કરવી પડશે, જે ભારતમાં રહેતા હોય. તેમને દર મહિને પાલન અહેવાલો પ્રકાશિત કરવા પડશે. તેઓએ બળાત્કાર, બાળ યૌન શોષણ અથવા અગાઉ દૂર કરાયેલી સમાન સામગ્રીને પ્રોએક્ટિવલી ઓળખવા માટે ટેકનોલોજી-આધારિત પગલાં, જેમાં ઓટોમેટેડ ટૂલ્સનો સમાવેશ થાય છે, તેનો ઉપયોગ કરવાનો પ્રયાસ કરવો પડશે.

◦ નિયમ 9: આચારસંહિતાનું પાલન (Observance and adherence to the Code) ડિજિટલ મીડિયા પ્રકાશકોએ નિયમોના પરિશિષ્ટમાં નિર્ધારિત આચારસંહિતાનું પાલન કરવું પડશે.

◦ ત્રણ-સ્તરીય માળખું (Three-tier structure for grievance redressal) આ નિયમો હેઠળ ફરિયાદોના નિવારણ માટે ત્રણ-સ્તરીય માળખું સ્થાપિત કરવામાં આવ્યું છે:

▪ સ્તર I - પ્રકાશકો દ્વારા સ્વ-નિયમન (Self-regulation by the publishers): પ્રકાશકોએ ફરિયાદ નિવારણ પદ્ધતિ સ્થાપિત કરવી પડશે અને ભારતમાં આધારિત ફરિયાદ અધિકારીની નિમણૂક કરવી પડશે.

▪ સ્તર II - પ્રકાશકોના સ્વ-નિયમનકારી સંસ્થાઓ દ્વારા સ્વ-નિયમન (Self-regulation by the self-regulating bodies of the publishers): આ સંસ્થાઓ પ્રકાશકો દ્વારા સ્થાપિત કરવામાં આવે છે, જેઓ ફરિયાદ નિવારણનું નિરીક્ષણ કરે છે અને ઉકેલ ન મળેલી ફરિયાદો પર કાર્યવાહી કરે છે.

▪ સ્તર III - કેન્દ્ર સરકાર દ્વારા દેખરેખ પદ્ધતિ (Oversight mechanism by the Central Government): માહિતી અને પ્રસારણ મંત્રાલય આચારસંહિતાના પાલનને સુનિશ્ચિત કરે છે અને ફરિયાદોની સુનાવણી માટે આંતર-વિભાગીય સમિતિની રચના કરે છે. કટોકટીના કિસ્સાઓમાં, સરકારને માહિતીને તાત્કાલિક અવરોધિત કરવાની સત્તા છે.

◦ આચારસંહિતા (Code of Ethics - Appendix) આ નિયમોમાં ઓનલાઈન ક્યુરેટેડ કન્ટેન્ટ (ફિલ્મો, શો, પોડકાસ્ટ) માટે વિગતવાર આચારસંહિતા છે, જેમાં સામગ્રીના વર્ગીકરણ માટેની માર્ગદર્શિકા (જેમ કે 'U', 'U/A 7+', 'U/A 13+', 'U/A 16+', 'A' રેટિંગ્સ), સામગ્રીના વર્ણનકર્તા (જેમ કે હિંસા, નગ્નતા, જાતીયતા, ભાષા, ભય) અને ઍક્સેસ કંટ્રોલ મિકેનિઝમ્સ (જેમ કે પેરેંટલ લોક)નો સમાવેશ થાય છે.

3. ટેલિકોમ્યુનિકેશન્સ એક્ટ, 2023 (The Telecommunications Act, 2023) આ અધિનિયમ ટેલિકોમ્યુનિકેશન સેવાઓ અને નેટવર્કના વિકાસ, વિસ્તરણ અને સંચાલન સંબંધિત કાયદાને સુધારે છે અને એકીકૃત કરે છે.

◦ કલમ 28: વપરાશકર્તાઓ માટેના પગલાં (Measures for users) કેન્દ્ર સરકાર વપરાશકર્તાઓના રક્ષણ માટે નિયમો બનાવી શકે છે, જેમાં અમુક 'નિર્દિષ્ટ સંદેશાઓ' પ્રાપ્ત કરવા માટે વપરાશકર્તાઓની પૂર્વ સંમતિ અને 'ડુ નોટ ડિસ્ટર્બ' રજિસ્ટરની જાળવણી જેવા પગલાંનો સમાવેશ થાય છે. અધિકૃત સંસ્થાઓએ વપરાશકર્તાઓની ફરિયાદોના નિવારણ માટે ઓનલાઈન પદ્ધતિ સ્થાપિત કરવી પડશે.

◦ કલમ 29: વપરાશકર્તાઓની ફરજ (Duty of users) કોઈપણ વપરાશકર્તા ટેલિકોમ્યુનિકેશન સેવાઓ મેળવવા માટે પોતાની ઓળખ સ્થાપિત કરતી વખતે કોઈપણ ખોટી વિગતો પ્રદાન કરશે નહીં, કોઈપણ ભૌતિક માહિતી છુપાવશે નહીં, અથવા અન્ય કોઈ વ્યક્તિનું રૂપ ધારણ કરશે નહીં.

◦ કલમ 42: ગુનાઓ સંબંધિત સામાન્ય જોગવાઈઓ (General provisions relating to offences) આ કલમ ટેલિકોમ્યુનિકેશન નેટવર્કમાં અનધિકૃત ઍક્સેસ, સંદેશાઓનું ગેરકાયદેસર અવરોધ, ટેલિકોમ્યુનિકેશન ઓળખકર્તાઓમાં છેડછાડ, અથવા છેતરપિંડી દ્વારા સિમ કાર્ડ મેળવવા જેવા ગુનાઓ માટે સજાની જોગવાઈ કરે છે.

તમારા ભવિષ્ય માટે જરૂરી સાવચેતી અને ખાસ સલામતી: 

જુવો આવી ઘટનાઓથી બચવા માટે તમારે નીચેની સાવચેતીઓ રાખવી અનિવાર્ય છે:

• અંગત કન્ટેન્ટ શેર કરતા પહેલાં બે વાર વિચારો: તમારા અંગત ફોટા કે વીડિયો કોઈની પણ સાથે શેર કરતા પહેલાં બે વાર વિચારો. કેમ કે એકવાર ઓનલાઈન ગયા પછી, તેના પર તમારો સંપૂર્ણ નિયંત્રણ રહેતો નથી.

• ગોપનીયતા સેટિંગ્સનું ધ્યાન રાખો: સોશિયલ મીડિયા પર તમારી ગોપનીયતા સેટિંગ્સ હંમેશા 'Friends Only' કે 'Private' રાખો.અજાણ્યા લોકો તમારી પોસ્ટ્સ અને માહિતી જોઈ ન શકે તેની ખાતરી કરો.

• મજબૂત પાસવર્ડ અને એન્ટી-વાયરસનો ઉપયોગ કરો: તમારા ફોન અને કમ્પ્યુટરમાં મજબૂત, અનોખા પાસવર્ડ અને વિશ્વસનીય એન્ટી-વાયરસ સોફ્ટવેર નો ઉપયોગ કરો. સાયબર હુમલાઓથી બચવા માટે નિયમિતપણે તમારા સોફ્ટવેરને અપડેટ કરો.

• ઓનલાઈન બ્લેકમેલિંગનો શિકાર ન બનો: કોઈપણ પ્રકારના ઓનલાઈન બ્લેકમેલિંગ કે દબાણને વશ થશો નહીં. જો આવી કોઈ પરિસ્થિતિ ઊભી થાય, તો તરત જ ઉપરોક્ત ફરિયાદ પદ્ધતિઓનો ઉપયોગ કરો.

નિષ્કર્ષ: 

ખાસ યાદ રાખો : તમારા અંગત ફોટા કે વીડિયો વાયરલ થવા એ એક ભયાનક અનુભવ છે, પરંતુ યાદ રાખો કે તમે એકલા નથી અને મદદ ઉપલબ્ધ છે. StopNCII અને Take It Down જેવા આંતરરાષ્ટ્રીય સાધનોનો ઉપયોગ કરો, ભારતીય કાયદા IT Act, IT Rules, Telecommunications Act નો સહારો લો, અને હિંમતભેર આ પરિસ્થિતિનો સામનો કરો. તમારી ડિજિટલ સુરક્ષા તમારા હાથમાં છે. જાગૃત રહો, સુરક્ષિત રહો.

તમારા સ્વજન સુધી આ માહિતી અવશ્ય શેર કરો.!! 

ખાનગી ફોટો ડિલીટ, વાયરલ વિડીયો હટાવવા, સાયબર ગુના, ડેટા પ્રાઈવસી, ઓનલાઈન સુરક્ષા, Private Photo Delete, Viral Video Removal, Cyber Crime, Data Privacy, Online Security.

#ખાનગીફોટા #ડેટાપ્રાઈવસી #સાયબરક્રાઈમ #ઓનલાઈનસુરક્ષા #DataPrivacy #CyberSecurity #OnlineSafety #ViralContent #desicyberseva

FAQ:

પ્રશ્ન 1: ઈન્ટરનેટ પરથી viral personal photos અને videos કેવી રીતે દૂર કરી શકાય?

જવાબ: તમે Google, YouTube, Instagram જેવી platforms પર content removal request કરી શકો. દરેક પાસે પોતાનું grievance redressal system હોય છે.

પ્રશ્ન 2: શું viral content 100% દૂર થઈ શકે છે?

જવાબ: નહીં. જો content already share થઈ ગયું હોય તો તેને સંપૂર્ણ રીતે હટાવવું મુશ્કેલ છે, પણ official takedown requestથી visibility ઘટાડી શકાય છે.

પ્રશ્ન 3: શું Desi Cyber Seva આ પ્રક્રિયામાં મદદ કરે છે?

જવાબ: હા. Desi Cyber Seva તમને takedown request, cyber complaint અને emotional support માટે માર્ગદર્શન આપે છે.

સંબંધિત પોસ્ટ